Upał

Jak sobie z nim radzić…

Koniecznie zapoznaj się z informacjami na dole strony.
Co robić w czasie upałów? Jak się chronić przed upałem?

Upał jest niebezpieczny gdy:

·         Temperatura zbliża się lub przekracza 30 stopni.
·         Czujemy, że jest nam bardzo gorąco.
·         Źle znosimy wysoką temperaturę.
·         Upał trwa 3 lub więcej dni.
·         Gdy podwyższonej temperaturze towarzyszy duża wilgotność powietrza lub jego zanieczyszczenie.
·         Jeżeli w trakcie upału wykonujemy wysiłek fizyczny, zwłaszcza narażeni dodatkowo na promienie słońca.
Enter the name for this tabbed section: Jak się przygotować?
Przygotowanie się przed nadejściem upałów.
·         Przygotowanie zestawu przetrwania upałów:
1. Spryskiwacza do spryskiwania ciała.
2. Wentylatora lub przynajmniej wachlarza, który chłodzi ciało odparowując pot lub wodę, którą się zwilżamy.
3. Termometru medycznego do zmierzenia temperatury ciała.
·         Zorganizowanie sieci wsparcia – zwłaszcza osoby wrażliwe, niepełnosprawne, starsze, samotne, chore powinny zapewnić sobie pomoc przyjaciół, rodziny lub sąsiadów, z którymi pozostaną w stałym kontakcie.
·         Chorzy powinni zasięgnąć porady swojego lekarza.
·         Zabezpieczenie domu przed przegrzaniem poprzez zamknięcie i zasłonienie zasłon okiennych, wentylacje strychu. Pomaga rozwieszenie mokrych prześcieradeł zasłaniających z zewnątrz okna. Bardzo skuteczne są zewnętrzne rolety okienne lub okiennice.
·         Przeprowadzenie się do mniej nagrzewających się partii domu lub mieszkania.
·         Przygotowanie zapasu wody mineralnej, żywności, naładowanego telefonu komórkowego.
·         Zrobienie sobie listy miejsc klimatyzowanych, aby w razie potrzeby spędzić tam czas lub zaplanować etapy przemieszczania się.
·         Sprawdzenie, kto z naszych znajomych mógłby potrzebować pomocy.
Enter the name for this tabbed section: Kto jest narażony na upał?
Kto jest szczególnie narażony na skutki upałów?
 
·         Chorzy zwłaszcza ze współistniejącymi wieloma chorobami, szczególnie dotyczącymi układu krążenia oraz nerek.
·         Pacjenci przyjmujące wiele leków, zwłaszcza leki moczopędne. Leki mogą potęgować działanie gorąca.
·         Seniorzy szczególnie w podeszłym wieku, najbardziej ci z ograniczoną samodzielnością. W starszym wieku zanika poczucie pragnienia i organizm łatwo może ulec odwodnieniu. Dodatkowo wraz z wiekiem zmniejsza się pocenie i szybciej dochodzi do przegrzania.
·         Ludzie starsi cierpiący na zaburzenia otępienne – mający problemy z pamięcią, dezorientacją, zorganizowaniem zabezpieczenia swoich potrzeb życiowych.
·         Małe dzieci zwłaszcza poniżej 4 lat, noworodki i niemowlęta. Pocą się łatwo i szybko ulegają odwodnieniu.
·         Kobiety w ciąży, zwłaszcza zaawansowanej.
·         Dotknięci różnymi typami niepełnosprawności: ruchowej, poruszający się na wózkach, umysłowej, niepotrafiący rozpoznać zagrożenia.
·         Osoby z nadwagą i otyłością.
Enter the name for this tabbed section: Zalecane zachowanie w upał
Zalecane zachowania w trakcie upałów:
·         Regularne picie wody około 1 szklanka na godzinę. Nadmierna podaż wody może powodować utratę elektrolitów. Właściwe nawodnienie oceniamy po tym, że regularnie oddajemy niezbyt skoncentrowany - jasny mocz.
·         Uzupełnianie minerałów traconych z potem - sodu: Używanie soli kuchennej, oczywiście bez przesady (osoby z chorobami serca i nerek powinny kwestie spożycia soli w trakcie upałów ustalić ze swoim lekarzem). Z potem tracimy przede wszystkim sód w postaci chlorku sodu – soli kuchennej. W celu jego uzupełnienia można lekko osolić wodę dodając około 1 grama soli na litr wody.
W celu uzupełnienia potasu wystarczy spożycie ilości znajdującej się w warzywach i owocach (osoby z niewydolnością nerek powinny uzgodnić te kwestie z nefrologiem lub lekarzem rodzinnym). Osoby pijące kawę powinny przyjmować preparaty zwierające magnez. Osoby ze skłonnością do zaparć powinny zachować ostrożność przy przyjmowaniu związków wapnia.
Można stosować dostępne w aptekach specjalne preparaty uzupełniające elektrolity stosowane zazwyczaj w biegunkach, lub tabletki zawierające sól kuchenną.
Przy niewielkim poceniu się wystarcza regularne spożywanie posiłków posolonych i urozmaiconych warzywami i owocami zwłaszcza zawierającymi dużo wody, preferowane są chłodne posiłki.
·         Istotną ulgę przynosi zwilżanie ciała wodą i chłodzenie wentylatorem. Takie postępowanie obniża temperaturę ciała i jednocześnie zmniejsza pocenie się i wywołane tym zaburzenia wodno-elektrolitowe.
·         Powtarzany letni, ale nie zimny prysznic chłodzi i pomaga poprawić samopoczucie.
·         Unikanie nadmiernych wysiłków fizycznych, niezbędną aktywność należy przenieść w najchłodniejsze godziny np. poranne. Nie należy podejmować aktywności w pełnym słońcu.
·         Wychodząc na zewnątrz ubieranie się w przewiewne ubrania, ale z długimi rękawami i nogawkami, aby chronić skórę przed poparzeniami słonecznymi, nie zapominanie o odpowiednim nakryciu głowy i okularach przeciwsłonecznych chroniących wzrok.
·         Unikanie spożywania alkoholu.
·         Utrzymywanie chłodu w domu i zasłanianie i zamykanie okien.
·         Wyłączanie urządzeń elektrycznych (telewizora, komputera,) i oświetlenia elektrycznego, ponieważ wytwarzają one relatywnie dużo ciepła.
·         Spędzanie czasu w pomieszczeniach chłodnych (przyziemie, piwnica, budynki klimatyzowane np.: centra handlowe, kina).
·         Regularne kontaktowanie się z najbliższymi, sąsiadami, znajomymi.
·         Zastanowienie się, komu ze znanych mi osób można pomóc.
Enter the name for this tabbed section: Objawy niewystarczającej podaży wody
Objawy świadczące o tym, że przyjmujemy zbyt mało wody:
 
·         Nie oddawanie moczu od 4-5 godzin.
·         Oddawanie skoncentrowanego mocno zabarwionego moczu.
·         Nie oddawanie stolca od 2 dni.
·         Poty występujące w trakcie picia wody.
·         Niższe niż zwykle wartości ciśnienia tętniczego.
Enter the name for this tabbed section: Objawy alarmowe w trakcie upałów
Objawy alarmowe w trakcie upałów:
·         Nietypowe osłabienie lub niewystępująca wcześniej nietolerancja wysiłku.
·         Zaburzenia świadomości, majaczenie, niespójne wypowiedzi.
·         Skurcze mięśni (zwłaszcza łydek).
·         Nudności, wymioty, zawroty głowy.
·         Temperatura ciała podwyższona powyżej 38 stopni.
·         Znaczne pragnienie.
·         Silne niewystępujące wcześniej bóle głowy.
Wystąpienie tych objawów w czasie upałów, zwłaszcza u osób szczególnie narażonych powinno nas zaniepokoić i skłonić do zasięgnięcia porady lekarza lub pielęgniarki.
Enter the name for this tabbed section: Gdy miną upały
Postępowanie po zakończeniu upałów:
 
·         Uzupełnienie strat wody i elektrolitów poprzez spożycie słonego posiłku i przyjęcie większej ilości wody aż do ugaszenia pragnienia. (Osoby z chorobami serca i nerek powinny te kwestie uzgodnić ze swoim lekarzem.)
·         Jeżeli występują niepokojące objawy lub złe samopoczucie nie mija mimo spadku temperatury należy się skontaktować z lekarzem.
·         Sprawdzenie jak czują się moi znajomi i czy nikt nie potrzebuje pomocy.
Enter the name for this tabbed section: W trakcie upałów unikaj...
Popularne zachowania, których należy unikać w czasie upałów.
 
·         Picia zimnego piwa – piwo ma działanie moczopędne i może potęgować odwodnienie oraz zaburzenia elektrolitowe. Nadużywanie piwa może być groźne w trakcie upałów.
·         Napoje alkoholowe wpływają na produkcję hormonu antydiuretycznego i mogą dodatkowo zwiększać odwodnienie.
·         Stosowania innych napojów działających moczopędnie: kawy, herbaty, napojów typu cola, tzw. napojów energetyzujących.
·         Przyjmowania zimnych napojów – powodują zbyt szybkie ugaszenie pragnienia. W efekcie osoby pijące w czasie upałów zimne napoje przyjmują niedostateczne ilości płynów i łatwo ulegają odwodnieniu.
·         Niewłaściwe używanie klimatyzacji.
·         Przyjmowanie zbyt dużych ilości płynów u osób zdrowych może prowadzić do nadmiernej eliminacji z organizmu elektrolitów zwłaszcza sodu. Szczególnie groźne jest przyjmowanie nadmiernej ilości wody przez osoby z chorobami serca lub nerek.
·         Stosowanie zbyt zimnego prysznica lub kąpieli, jest niebezpieczne szczególnie u małych dzieci i niemowląt i może spowodować u nich nawet zatrzymanie akcji serca.
Enter the name for this tabbed section: Prawidłowe używanie klimatyzacji
Prawidłowe żywanie klimatyzacji:
 
Stosowanie klimatyzacji może być może być szkodliwe dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku ustawienia zbyt niskiej temperatury lub nawiewu skierowanego bezpośrednio na ciało.
 
Najczęstsze problemy zdrowotne związane z klimatyzacją:
 
1.      Zapalenia płuc i oskrzeli, infekcje gardła, ucha, zatok w lecie dotykają szczególnie osób używających klimatyzacji.
2.      Zaostrzenie astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc wiążą się z wysuszaniem powietrza przez klimatyzację (para wodna skrapla się na zimnym wymienniku ciepła).
3.      Bóle pleców, kręcz szyi, rwa kulszowa – wywołane są skurczem mięśni pod wpływem nawiewu zimnego powietrza.
4.      Uaktywnienie się problemów okulistycznych jak suchość czy zapalenie spojówek związane jest z wysuszonym powietrzem.
5.      Profesjonalne, przemysłowe układy klimatyzacji zwłaszcza niewłaściwie obsługiwane mogą być siedliskiem mikrobów. Klasyka literatury tego tematu opisuje masowe ciężkie zakażenia bakteriami Legionella pneumophila. Ryzyko zakażenia legionellozą nie dotyczy klimatyzatorów domowych.
6.      Każdy nieprawidłowo utrzymywany klimatyzator może natomiast rozprzestrzeniać cząstki organiczne (np.: zarodniki grzybów) powodujące reakcje alergiczne.
Lepiej uprzywilejować inne metody chłodzenia wnętrz.
 
Przed sezonem należy zlecić przegląd klimatyzacji specjaliście, a w trakcie sezonu regularnie czyścić klimatyzator i wymieniać filtr.
 
Warto pamiętać o aspekcie ekonomicznym używania klimatyzacji, która pobiera bardzo dużo energii, ponadto zmniejszenie temperatury o każdy stopień zwiększa zużycie energii o dodatkowe 20%.
Zwykle w domu wystarcza najwyżej kilka godzin pracy klimatyzacji, aby odpowiednio schłodzić pomieszczenie. Najlepiej zrobić to zanim się do niego wejdzie.
 
Trzeba unikać przebywania pod oraz w pobliżu nawiewu chłodnego powietrza.
 
W klimatyzowanych wnętrzach dobrze jest monitorować wilgotność – optimum to 35-60%.
Klimatyzator nie zapewnia wymiany powietrza i klimatyzowany pokój należy wietrzyć najlepiej w nocy lub wcześnie rano.
 
Nagła zmiana temperatury przy wejściu do klimatyzowanego pomieszczenia i na odwrót może powodować tzw. szok termiczny. Wchodząc do klimatyzowanego pomieszczenia w miarę możliwości należy włożyć na siebie dodatkowe ubranie i potem je zdjąć po przyzwyczajeniu się do nowej temperatury. Dotyczy to zwłaszcza osób wrażliwych, chorych, starszych i dzieci. Stąd znaczenie ustawienia temperatury. Różnica pomiędzy pomieszczeniem klimatyzowanym a temperaturą zewnętrzną nie powinna być zbyt duża zwykle zaleca się około 5 stopni a docelowa temperatura w pomieszczeniu powinna być ustawiona na 25-26 stopni.
 
Klimatyzacja samochodowa:
Należy regularnie zmieniać filtr i czyścić klimatyzację.
Przed wejściem do samochodu należy usunąć rozgrzane powietrze a w celu wstępnego schłodzenia nagrzanego samochodu można rozpocząć podróż z otwartymi szybami.
Bezpieczna różnica temperatury pomiędzy wnętrzem a otoczeniem to około 5 stopni Celsjusza.
Nawiew klimatyzacji ustawiamy najpierw na szybę i stopy potem tylko na stopy, nie kierujemy go na twarz, aby uniknąć opisanych problemów zdrowotnych.
Około kwadrans przed przybyciem do celu wyłączamy klimatyzację, aby przyzwyczaić się do temperatury otoczenia.
Enter the name for this tabbed section: Utrata wody i elektrolitów w sporcie
Utrata wody i elektrolitów w trakcie uprawiania sportu.
 
W trakcie aktywności fizycznej przy wysokich temperaturach i nasłonecznieniu organizm jest narażony na przegrzanie, utratę wody oraz utratę elektrolitów zwłaszcza poprzez znacznie zwiększone pocenie się.
Pot produkowany jest po to, aby odparowując pobierał ciepło z powierzchni ciała. W ten sposób organizm stara się utrzymać stałą temperaturę. W wysokich temperaturach otoczenia ilość wydalanego potu wzrasta wielokrotnie, co powoduje utratę wody oraz prawie wyłącznie chlorku sodu, czyli soli kuchennej.
 
Podczas uprawiania sportu przy wysokich temperaturach straty wody z potem wynoszą do 70-80% ogólnych strat płynów obok strat z wydychanym powietrzem i moczem (te proporcje układają inaczej przy uprawianiu sportu wodzie gdzie dochodzi do szczególnie dużej produkcji moczu). Zależnie od intensywności wysiłku straty w ciągu godziny mogą wynosić od 0.5 do 3 litrów potu. Przy biegu z niewielką prędkością tracimy od 0.5 do 1 litra potu na godzinę. Przy biegu z dużą szybkością 1.5-2,5 l/h. Ekstremalne wysiłki powoduję utratę ponad 3 litrów na godzinę np. u piłkarzy.
 
Nie uzupełnianie strat prowadzi do odwodnienia.
Gdy wynosi ono około 2% masy ciała objawia się zmniejszeniem wydolności fizycznej, spadkiem koordynacji ruchowej, spadkiem koncentracji – może być przyczyną wypadków przy uprawianiu sportu.
Utrata 4% masy ciała dodatkowo istotnie ogranicza pracę mózgu. Przy utracie 6% masy ciała dochodzi do skrajnego wycieńczenia. Dalsza utrata do 8% prowadzi do utraty przytomności. Strata 15% masy ciała powoduje śmierć.
 
Uzupełnienie strat poprzez picie samej wody prowadzi do niedoboru sodu tzw. hiponatremii. Hiponatremia - stan niedostatecznego poziomu sodu w organizmie powoduje różne zaburzenia.
Zależą one od stopnia niedoboru sodu, (czyli od poziomu sodu w osoczu) oraz od szybkości, w jakiej doszło do powstania tego niedoboru (im szybciej doszło do straty sodu tym cięższe objawy).
Do hiponatremii objawowej dochodzi, gdy:
·         Wysiłek trwa długo zazwyczaj powyżej 4-5 godzin, jest szczególnie intensywny lub wykonywany jest w wysokiej temperaturze.
·         W celu uzupełnienia strat pożywamy dużo wody bez dodatku soli.
Objawy hiponatremii występują gdy poziom sodu spada poniżej 130 mmol/litr (norma to 140 +/- 5).
Początkowo są to bóle mięśniowe i znaczne zmęczenie, potem dochodzi do zaburzeń zachowania i świadomości. W ciężkich przypadkach występuje obrzęk mózgu i śmierć.
Enter the name for this tabbed section: Jak uzupełniać wodę i elektrolity
Uzupełnianie strat wody i elektrolitów u osób uprawiających sport.
 
Nie istnieje idealny napój dla sportowca, ponieważ jego skład zależy od wielu czynników:
·         Warunków klimatycznych – wilgotności, temperatury, nasłonecznienia.
·         Osobniczej funkcji gruczołów potowych, nerek i jelit, co daje w konsekwencji różną indywidualną zdolność do wydalania i oszczędzania sodu i wody.
·         Typu wysiłku fizycznego.
·         Czasu, w którym przyjmujemy napój – przed w trakcie czy po wysiłku.
Przedstawiamy jeden z wielu sposobów nawadniania stosowanych przy uprawianiu sportów wytrzymałościowych – gdzie duży wysiłek fizyczny trwa przez wiele godzin.
 
·         PRZED WYSIŁKIEM
Należy znać swoją wagę i dodatkowo należy się zważyć przed rozpoczęciem wysiłku.
W dwóch godzinach poprzedzających wysiłek należy przyjąć 500 ml wody,
Można zjeść niewielką posoloną przekąskę.
Na kilkanaście minut przed wysiłkiem można dodatkowo przyjąć do 200-300 ml wody, gdy spodziewamy się dużych strat.
·     W TRAKCIE WYSIŁKU
Zależy od przewidywanego czasu trwania wysiłku:
- Poniżej 1 godziny - można nie przyjmować wody lub spożywać samą wodę w ilości nieprzekraczającej połowy utraty.
- Od 1 do 3 godzin – pijemy lekko osoloną wodę zawierającą 1-1.5 (najczęściej1, 25) grama soli na litr wody i spożywamy w tym czasie do 1.5 litra wody.
- Powyżej 3 godzin – spożywamy wodę z solą 1-1.5g/l w ilości 0.5-1 litra na godzinę w niewielkich porcjach.
 ·         PO ZAKOŃCZENIU WYSIŁKU
Odbudowujemy straty wody i elektrolitów.
Przyjmując wodę o zawartości soli 2-3 krotnie większej niż w trakcie wysiłku – najczęściej 3g soli na litr.
Ilość przyjętej wody zależy od utraty masy ciała w trakcie aktywności fizycznej -obliczamy ważąc się po skończonej aktywności.
Zwykle tego o samego dnia pije się 1.5 do 2 razy więcej wody z solą niż wynoszą straty (różnica pomiędzy wagą na starcie i mecie).
Ważnym elementem jest masaż pracujących wcześniej mięśni i drenaż limfatyczny.
Stacks Image 603
Mamy nadzieję, że informacje zawarte na tej stronie pozwoliły uzupełnić wiedzę o upałach oraz wpływie wysokich temperatur na zdrowie człowieka. Z przyjemnością przeczytamy co o tym sądzisz.

W tej sprawie będziemy oczekiwać na Twojego e-maila.


strona o upałach informacje prawne
Strona internetowa "hipocrate.pl" ma na celu przybliżanie wiedzy medycznej. Treści tutaj prezentowane są pisane przez lekarzy i przeznaczone dla pacjentów oraz pracowników służby zdrowia. Autorzy dokładają wszelkich wysiłków w celu jak najwierniejszego oddania aktualnego stanu wiedzy. Zarówno autorzy jak i wydawca wykluczają swoją odpowiedzialność za jakiekolwiek używanie prezentowanej na stronie wiedzy.Przypominamy wszystkim pacjentom, że strona w żadnym wypadku nie ma w zamyśle zastępowanie porady lekarza czy innego pracownika służby zdrowia. Nauki medyczne są bardzo rozległe i skomplikowane a właściwe zrozumienie poszczególnych problemów medycznych wymaga dogłębnej wiedzy. Współcześnie podjęcie prawidłowej decyzji terapeutycznej wymaga nie tylko specjalistycznej wiedzy medycznej, lecz często również współpracy wielu specjalistów z licznych dziedzin. Dlatego wszelkie problemy zdrowotne wymagają odpowiedniej konsultacji lekarskiej. Podobnie lekarzom przypominamy, iż sami są odpowiedzialni za czyny podejmowane w ramach swojej praktyki. Lekarze sami powinni docierać do źródeł wiedzy medycznej poprzez krytyczną lekturę publikacji badań naukowych oraz zaleceń towarzystw naukowych bądź innych struktur określających standardy medyczne. Lekarze powinni znać swoje kompetencje i w razie potrzeby współpracować ze specjalistami z odpowiednich dziedzin. Wykorzystanie publikowanych treści jest możliwe bezpłatnie pod warunkiem podania źródła.